U wordt verdacht van een zedenmisdrijf? U wilt uw onschuld bewijzen. De politie vraagt of u wenst deel te nemen aan de leugendetector.

Opgelet, enige voorzichtigheid is hier zeker geboden!

De polygraaftest

Uit onderzoek is gebleken dat mensen slecht leugens kunnen herkennen. Dat is de reden waarom er tal van technieken ontwikkeld zijn om onwaarheden te detecteren. Eén van deze technieken is de polygraaftest. Polygrafie kadert binnen de opsporing door de politie.

Er zijn drie verschillende uitkomstmogelijkheden voor een polygraaftest, namelijk geloofwaardig, ongeloofwaardig en onbeslist.

Toepassing in zedenzaken

In zedenzaken wordt er regelmatig toepassing gemaakt van de polygraaftest. Vaak zijn dit dossiers waar het een woord tegen woord situatie betreft en waar weinig andere materiële elementen voorhanden zijn.

Maar helpt de deelname aan de polygraaftest uw zaak werkelijk vooruit?

Hoe werkt de polygraaf?

Er dient te worden gewezen op het feit dat de polygraaf geen leugens meet maar spanning, meer bepaald de angst om ontmaskerd te worden.

De term ‘leugendetector’ is dus eerder een misleidende benaming.

De polygraaftest registreert de lichamelijke reacties, zoals een versnelde hartslag of toenemende transpiratie, bij de gegeven antwoorden waarvan polygrafisten aannemen dat die het gevolg zijn van de spanning waarmee liegen gepaard gaat.

Geen perfecte test

Het klopt dat leugenaars emoties ervaren. Dit is echter ook zo voor personen die eerlijk zijn. 

In de literatuur spreekt men van de Othello-fout. Dit is de verwarring van de angst van een leugenaar om door de mand te vallen met de angst van iemand die de waarheid spreekt om niet geloofd te worden. Zedenzaken betreffen immers vaak zwaar emotioneel beladen dossiers waarin er veel op het spel staat voor de verdachte.

Onderzoek toont aan dat zelf bij in acht name van een vals-positieve marge van 10%, de gemiddelde accuraatheid van een polygraaftest slechts 43 tot 100% bedraagt.

Hierbij wordt herhaaldelijk benadrukt dat het gaat om onderzoeken uitgevoerd in een artificiële laboratoriumomgeving, wat de onderzoekers doet besluiten dat deze accuraatheidsgraad in werkelijkheid nog (veel) lager ligt.

De polygraaftest is dus zeker niet 100 % sluitend en betrouwbaar.

De impact van de polygraaftest op het dossier

U dient zich bewust te zijn van het feit dat een (vals) positieve test (ook al blijft u volhouden onschuldig te zijn) als een donkere wolk boven het hele dossier zal blijven hangen.

Het resultaat van de test mag dan wel niet als zelfstandig bewijs worden gebruikt, het hoeft echter geen betoog dat het resultaat bij de rechter minstens onbewust zal meespelen in zijn oordeel.

Tenslotte kan een (vals) positieve test u nog jaren na de uitspraak blijven achtervolgen. Zelfs al wordt u vrijgesproken, indien de zaak wat media-aandacht heeft gekregen, kan de stempel als “leugenaar” blijven kleven in de ogen van het publiek.

Het is belangrijk om u goed bewust te zijn van de risico’s van de polygraaftest alvorens hiervoor uw toestemming te verlenen. Het uitgangspunt in strafzaken dat een verdachte zijn onschuld niet moet bewijzen mag niet uit het oog worden verloren.

Weigeren van een polygraaftest

Een weigering tot deelnamen aan een polygraaftest kan niet tegen u worden gebruikt. U kan immers niet worden verplicht om uzelf te beschuldigen.

Het is echter wel aanbevolen om de reden van uw weigering wetenschappelijk te onderbouwen zodat de perceptie niet kan worden gecreëerd dat u iets te verbergen heeft.

Wordt u verdacht van een zedenmisdrijf? Overweegt u deel te nemen aan de leugendetector? Wenst u gespecialiseerd advies? Aarzel niet om ons gespecialiseerd team van advocaten te contacteren op 03/369.28.00 of op info@bannister.be.