Veroordelend arrest van het Hof van Beroep verbroken wegens een schending van artikel 6.1 en 6.3 d EVRM.

In de zaak die aan het arrest van het Hof van Cassatie ten grondslag ligt werd J.J.M.S. beticht van zedenfeiten die hij in zijn hoedanigheid van leerkracht ten aanzien van een minderjarige leerling zou hebben gepleegd.

Verzoek tot verhoor van getuigen geweigerd

Voor het Hof van Beroep werd in het kader van de rechten van verdediging van J.J.M.S. verzocht om verschillende getuigen, alsook de burgerlijke partij zelve ter zitting te horen.

De kwestieuze getuigenverhoren zouden mogelijks belangrijke elementen aan het licht kunnen brengen waarmee de onschuld van cliënt zou kunnen worden aangetoond.

Ons verzoek tot het horen van deze belangrijke getuigen werd echter door het Hof van Beroep te Antwerpen grotendeels geweigerd onder de motivering ‘de overige geciteerde personen betreffen geen getuigen à charge en hun verklaringen worden noch door de eerste rechter, noch door het hof als bewijs tegen hem in aanmerking genomen’.

De straf

Het Hof van Beroep te Antwerpen heeft J.J.M.S. vrijgesproken voor het feit van verkrachting, maar hem veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien maanden met uitstel en een ontzetting van vijf jaar uit de burgerlijke en politieke rechten voor feiten van aanranding van de eerbaarheid.

Tegen de veroordeling van J.J.M.S. werd naar het Hof van Cassatie getrokken vermits zijn recht op eerlijk proces geschonden was.

De cassatieprocedure

Het Hof van Cassatie verbrak het arrest van het Hof van Beroep te Antwerpen en de zaak werd verwezen naar het Hof van Beroep te Brussel alwaar J.J.M.S. een nieuw proces zal krijgen.

Indien er een belastende verklaring wordt afgelegd, kan u verzoeken om ultiem met deze persoon te worden geconfronteerd middels teneinde de betrouwbaarheid van zijn/haar verklaring te toetsen.

Na de veroordeling door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak RIAHI worden dergelijke verzoeken in ons Belgisch rechtssysteem niet langer stiefmoederlijk behandeld en zal een beklaagde veelal in de gelegenheid worden gesteld om getuigen à charge te (doen) ondervragen.

Verzoeken tot het horen van getuigen à décharge (in het voordeel van de beklaagde) worden daarentegen vandaag de dag door de Belgische rechter zelden tot nooit ingewilligd.

Verandering op til?

Daar komt mogelijk verandering in door het principearrest van het Hof van Cassatie van 26 februari 2019 waarin de argumenten van Meester Van Laer en Meester De Clerck werden gevolgd.

In deze uitspraak stelt het Hof van Cassatie dat het horen van getuigen à decharge vervat is in het recht op een eerlijk proces en dat de rechter zijn beslissing over het al dan niet horen van de getuigen à décharge moet steunen op concrete omstandigheden die hij aanwijst.

Meer nog, het Hof van Cassatie geeft terloops zelfs enkele voorbeelden van concrete omstandigheden waarop de weigering van een getuige zou kunnen worden gebaseerd:

“de feitelijke of juridische onmogelijkheid om de getuigen te horen, de relatie die de getuige had of heeft met de bij het strafproces betrokken partijen, de betrouwbaarheid van de door de getuige af te leggen verklaring rekening houdend met die relatie, zijn persoonlijkheid of het tijdsverloop sinds de feiten of het beschikbaar zijn van een geschreven verklaring van de persoon die de beklaagde als getuige wenst te horen, waarin die een eerdere verklaring herroept of nuanceert”.

Een loutere afwijzing omwille van het feit dat de getuige geen belastende verklaring heeft afgelegd of dat op deze verklaring niet wordt gesteund als bewijs, doorstaat de toets van ons hoogste rechtscollege aldus niet langer.

Laat ons hopen dat het arrest van het Hof van Cassatie een verandering teweeg brengt waarbij de rechten onder artikel 6.3.d EVRM in de praktijk een nog bredere invulling zullen krijgen.

Getuigen ondervragen voor men beslist over schuld of onschuld moet altijd kunnen. Niet in het bijzonder in zedenzaken waar verklaringen vaak een prominente rol in de bewijswaardering spellen.

De waarheid vinden moet voor iedereen van het grootste belang zijn.

Heeft u advies of bijstand in een zedenzaak? Contacteer de specialisten van BANNISTER op info@bannister.be of op 03/369.28.00.